Uzun yıllardır psikoloji, stoacılık ve özgürlük üzerine yazmak istiyordum. Büyük bir hevesle bu konular üzerine notlar alıyor, düşüncelerimi derleyip toparlıyordum. Ancak her seferinde mevcut şartlar nedeniyle bu isteğimi hayata geçiremiyor, planımı gerçeğe dönüştüremiyordum. Her zaman yazmak için doğru anı beklesem de o an bir türlü gelmiyordu. Bugün ise şartlar daha uygun hale geliyor, ben de nihayet bu konuları kaleme alma fırsatı buluyorum.

Hepimiz bu hayatı hiçbir zorlukla karşılaşmadan rahat bir şekilde yaşamak isteriz. Karşılaştığımız her türlü soruna hızlıca bir çözüm yolu bulmayı dileriz. Ne yazık ki dünyanın düzeni böyle işlemiyor. Kimimiz şanssız, kimimizse daha şanssızız. Dünya herkese adil bir yer değil. Şanslı olanlar için bile dünya her an beklenmedik olumsuzluklarla dolu. Söz konusu günümüz modern dünyası olduğunda yaşamı sürdürmek oldukça zorlayıcı bir hale gelebiliyor.

Ancak değişim mümkün. Gidişata yön verebiliriz. Bize sunulan hayatın zorluklarını en az sıkıntıyla atlatabiliriz. Gelecekte karşılaşacağımız sorunlara karşı şimdiden kendimizi hazırlayabiliriz. Bu noktada psikoloji, stoacılık ve özgürlük gibi kavramlar devreye giriyorlar. Bu kavramları öğrenerek hayatımızı daha sağlıklı ve dengeli bir şekilde sürdürebiliriz. Artık kontrolü elimize alma zamanı geldi. Önümüzde bizi durdurabilecek hiçbir engel bulunmuyor.

Burada bu temel kavramlara ve bazı önemli konulara değineceğim. Özellikle bu kavramları günümüz dünyasının dinamiklerine uygun bir şekilde uyarlayacağım. Şimdiye kadar yapılan anlatımların aksine onları farklı bir perspektiften ele alacağım. Gereksiz konulara girmeden, üzerinde pek durulmayan yönleriyle inceleyeceğim. Bu süreçte kendi yorumlarımı ve kişisel bakış açılarımı da katarak daha özgün ve etkili bir anlatım sunacağım.

Bu sayede günümüz modern dünyasının karmaşasında yardıma muhtaç olsun veya olmasın, cahil bırakılan, bilgiye aç kalan, öğrenmeye istekli olan, gelişmeye hevesli olan, kendini yetiştirmek isteyen, sorgulayan ama cevap bulamayan, potansiyelini gerçekleştirmek isteyen bireyler için yazdığım bu rehber adeta bir el kitabı işlevi görecek. Bu rehber yalnızca teorik bir yaklaşım sunmakla kalmayacak, aynı zamanda günlük yaşamda karşılaşılan zorluklara dair pratik çözümler de sunarak okuyucuları daha bilinçli ve güçlü bir şekilde hayata hazırlayacak.

İlk olarak bu alanda herhangi bir akademik eğitim almadığımı belirtmek isterim. Ancak bilgi ve birikimim hayatın bana sunduğu beş temel kaynağa dayanıyor: yaşanmış deneyimlerim, güven duyduğum bir rehberlik, dikkatli gözlemlerim, yoğun içsel düşüncelerim ve kendi çabalarımla yaptığım kapsamlı araştırmalarım. Olaylara yaklaşırken daima içsel bir tutarlılık ve anlam arayışı içindeyim. Detaylara gösterdiğim özen, sezgisel algılarım ve iç dünyamda sürekli süren içsel analizlerim sayesinde olayların yüzeyindekinden fazlasını görme imkanı buluyorum. Genellikle başkalarının fark edemediği ayrıntıları yakalayarak farklı anlam katmanlarıyla yorumluyorum. Bu özelliklerim bana güçlü gözlem ve analiz becerisi kazandırırken dünyaya daha bütüncül ve derinlikli bir perspektiften bakabilmeme olanak tanıyor. Elbette bu becerilerimi en verimli şekilde kullanabilmem için dengeli bir ruh hali ve destekleyici bir çevreye ihtiyaç duyuyorum.

Bu potansiyelimi yalnızca kendi kişisel gelişimim için değil, aynı zamanda başkalarına katkı sunabilecek bir değer olarak görüyorum. Hayatım boyunca öğrendiğim, hala öğrenmeye devam ettiğim bilgi ve birikimi bir yerlerde birileri için faydalı kılarak anlamlı bir amaca dönüştürmek istiyorum. Ahlaki pusulasına sıkı sıkıya bağlı, etik ve ahlak kuralları çerçevesinde hareket eden, adalet duygusu yüksek bir birey olarak bu konularda son derece hassas olduğumu vurgulamak isterim. Özellikle otistik bir birey olarak dünyayı en son zorluk ayarında deneyimlemem ve yaşadığım çok sayıda zorluk da eklendiğinde bu konulara olan bağlılığım çok daha derin ve kişisel bir anlam taşıyor. Jestler, mimikler, tonlamalar gibi sosyal ipuçlarını ve espri, kinaye, mecaz gibi dolaylı anlatımları anlayamamam bu zorluklardan birkaçı. Yaşadığım zorluklar içsel dünyamda daha fazla empati, anlayış ve sorumluluk duygusu geliştirmeme katkıda bulundu. Bu yazıyı kaleme almak benim için yalnızca içsel bir sorumluluk ve insanlara fayda sağlama arzusu değil, aynı zamanda bir ifade biçimidir. Umarım bu satırlar okuyucular için bir motivasyon kaynağı olur.

Bu konuları öğrenmeye başlamam 2019 tarihine uzanıyor. Öncesinde hayatın getirdiği zorluklar nedeniyle bu konulara yönelme fırsatım hiç olmadı. 2017 tarihinden başlayıp 2021 tarihine kadar dört yıl süren dönemde hayatımı kabusa çeviren ve bir daha hiçbir şeyin eskisi gibi olmadığı üst üste bir dizi beklenmedik trajediyle karşılaştım: insan kayıpları, insan olmayan kayıplar, travmatik olaylar ve ölümden döndüğüm operasyonlar. Aslında varoluşumdan bu yana birçok sorun ve olayla mücadele ettim, ancak bu dönemde diğerlerinden farklı olarak yaşadıklarım benim için bir kırılma noktası oldu. Bu sarsıcı süreç beni bir arayışa sürükledi. Büyük bir savaş vermeye başladım. Uzun süre düşündüm. Kendime bir çıkış yolu aradım. Bir çıkış yolu bulunmuyordu. Açık konuşmak gerekirse artık hayatımı idame ettirmek neredeyse imkansız görünüyordu.

2019 tarihinde sağ olsun psikolojiye derinlemesine hakim olan bir arkadaşımın karşılıksız desteği sayesinde hayatımda ilk kez bir ışık görebildim. Bu farkındalık beni psikolojiye yöneltti. Aynı dönemde bazı temel konulara ve özellikle stoacılığa ilgi duymaya başladım. Üstelik bu zorlu süreci semptomları geçici olarak bastıran, bağımlı hale getiren ve zehirleyen ilaç sektörüne başvurmadan atlatmayı başardım. Elbette bazı vakalarda ilaçların gerekli olabileceğini kabul ediyorum, ancak bunun dışında tanı ne olursa olsun bu endüstrinin bir çözüm sunmaktan uzak olduğuna inanıyorum.

İçinde bulunduğum durum ve kazandığım farkındalıklar sonucunda aynı hataları tekrarlayıp kötü bir insan olmak yerine insan odaklı düşünmem gerektiğini kavradım. Bu doğrultuda öğrendiklerimi hayatıma uygulamayı ve belirli ilkelere bağlı kalarak yaşamayı benimsedim. Bu bilinç haliyle bu ilkeleri belirli kurallar çerçevesinde içselleştirerek yaşamaya başladım. Aslında bu sürecin öncesinde de benzer değerleri taşıyordum, ancak o zamanlar farkındalık düzeyim daha sınırlıydı. Zamanla daha kararlı ve net bir hale geldim. Elbette bu süreç kolay olmadı. Pek çok düşüş meydana geldi. Ancak yılmadım. Elimden geldiğince mücadele ettim. Nihayet o karanlık yollardan bir çıkış yolu bulabildim. Dört yıl süren bu zorlu süreç her şeye rağmen geride kaldı.

Bu rehberi kaleme aldığım 2025 tarihi itibariyle 30 yaşındayım. Hayatımda ilk kez zihinsel halim belirgin bir şekilde eskisinden uzaklaştı. Bugün geldiğim nokta geçmişle kıyaslandığında çok daha iyi bir durumda olduğumu gönül rahatlığıyla söyleyebilirim. Bu rehberi tam da bu farkındalık ve kararlılıkla yazıyorum. Yaşadığım süreç benim için adeta göz açıcıydı. Çünkü yaşadıklarım bana çok şey kattı ve bugün beni ben yapan kişi haline getirdi. Amacıma ilerlerken öğrendiklerim yalnızca çözüm ve bilgi değil, aynı zamanda içsel bir dönüşüm de sağladı. Geçmişi değiştirme şansım olsaydı hiçbir şeyi değiştirmek istemezdim. Ben de zihinsel anlamda daha iyi olduğuma göre daha önce hayatımda yapamadıklarımı yapmaya başlayacağım. Hayat daha yeni başlıyor.

Elbette her şey tamamen yoluna girdi diyemem. Tüm semptomlar ortadan kalkmış değil. Tamamen düzelme beklemiyorum. Savaşım devam ediyor. Varoluşun en zorlu sınavını veriyorum. Özellikle yaşadığım varoluşsal sancılar bu süreci hala zaman zaman zorlaştırıyor. Bunlardan biri de stres. Ne yazık ki stres yönetimi konusunda başarısızım. Bu nedenle stres tetikleyici unsurlardan uzak durmam ve yaşamımı mümkün olduğunca düşük stresli bir ortam üzerine kurmam gerekiyor. Herkesin farklı olduğunu unutmamak gerekir. Herkesin yolculuğu kendine özgüdür. Okuyucular kendi yollarında ilerlerlerken buradaki bilgilerin bir noktada onlara da ışık tutacağına inanıyorum. Kendimle ilgili bölümü daha fazla uzun tutmadan asıl konuya yavaş yavaş geçmek istiyorum.

Medeniyet kolayca elde edilecek bir kazanım değildir. İçinde bulunduğumuz insan doğasını kavramadan medeniyetin ne olduğunu ve nasıl geliştiğini tam anlamıyla anlayamayız. Medeniyet yalnızca şehirler kurmak, teknolojik icatlar yapmak ya da sanatsal eserler ortaya koymaktan ibaret değildir. Aynı zamanda insanın doğayla ve diğer insanlarla olan ilişkilerini yeniden tanımlama sürecidir. Bu köklü dönüşümün merkezinde insanın evrimi, özellikle de zihinsel gelişimi yer alır. İnsanlık tarihi boyunca sürekli bir değişim ve gelişim sürecinden geçmiştir. İlk insanlar medeniyetin ne olduğunu bilmez, hayatta kalmak için içgüdüsel davranışlarla hareket ederlerdi: avcılık, toplayıcılık, barınak arayışı ve tehlikelerden korunma. Bu eylemler ilk insanlar için temel hayatta kalma yöntemleriydi.

Aslında çok eski zamanlara gitmeye de gerek yok. Tarih boyunca birçok dönemde benzer durumlarla karşılaşılmıştır. O şartlara göre şekillenen davranışlar ne kadar vahşi ya da ilkel görünseler de dönemin insanı için doğal ve meşru kabul edilmelidir. Geçmişte yaşamış insanların davranışlarını günümüzün ahlaki ölçütleriyle değerlendirmek yanlış bir yaklaşım olur. Çünkü her dönem kendi koşulları içinde değerlendirilmelidir. Olaylara yaklaşırken her zaman zamanın şartlarına göre değerlendirmemiz gerekir. Bu nedenle geçmişi yargılamadan önce zamanın ruhunu anlamaya çalışmak daha doğru bir tutum olacaktır.

Günümüzde ise bu durum tersine döndü. İnsan gelişti. Gözle görülür fiziksel değişimin yanı sıra insan zihinsel olarak da değişti. Bu gelişimin en büyük kaynağı ise beynimizdir. İnsan beyni zamanla değişerek daha karmaşık bir yapıya kavuştu. Beynin nasıl bir şey olduğu bugün hala çözülememiştir. Bu yapı bizi doğadaki diğer canlılardan ayıran en büyük farktır. Hayvanlar hala DNA'larına kodlanan bilgi sayesinde çoğunlukla içgüdüleriyle hareket ederlerken insanlar ise düşünen, öğrenen, planlayan ve duygularıyla hareket eden canlılar haline gelmişlerdir. Bu fark insanları daha ileriye taşır. Bu aynı zamanda insanın hem doğayla bağlantılı hem de doğanın sınırlarını aşan bir varlık olduğunu gösterir.

Bu gelişim sadece bireysel değil, toplumsal da oldu. İnsanlar bir araya geldikçe ortak değerler oluşturdular, kurallar koydular, birlikte yaşamayı öğrendiler. Böylece bugün medeniyet dediğimiz yapı ortaya çıktı. Doğada hiçbir canlı eşit değildir. İnsanlar arasında fiziksel, kültürel ve bilişsel farklılıklar vardır. Irksal olarak da insanlar arasında farklılıklar vardır. Her bireyin doğuştan sahip olduğu özellikler aynı değildir. Ancak bu farklılıklar bireylerin katkı sağlama potansiyelini ortadan kaldırmaz. Aksine çeşitliliğin artıp insanlığın ilerlemesinde büyük katkı sağlar. Sonuç olarak insan hem doğanın bir parçası hem de onu dönüştürebilen bir canlıdır. Gelişmeye açık yapısı sayesinde insan bugünkü medeniyeti kurmuş, yarının dünyasını ise inşa etmeye devam etmektedir.

Rehberimin daha fazla kişiye ulaşmasına yardım etmek için beğenin, ödül verin, favorilere ekleyin, paylaşın, yorum yapın ve tavsiye edin.